thay số thẻ bảo hiểm y tế bằng mã số bảo hiểm xã hội

Từ ngày 1/10 thay số thẻ bảo hiểm y tế bằng mã số bảo hiểm xã hội

Số sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế mới sẽ thống nhất cùng một dãy số được gọi là mã số bảo hiểm xã hội.

Ông Nguyễn Văn Hiếu, Phó ban Sổ - Thẻ, Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết sẽ thay số sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế bằng mã số bảo hiểm xã hội. Mã số bảo hiểm xã hội cấp cho người tham gia là 10 ký tự cuối của thẻ bảo hiểm y tế, không thay đổi trong suốt quá trình tham gia, đóng và hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.

Ở Hà Nội, việc cấp sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế theo mã số bảo hiểm xã hội được thực hiện từ ngày 1/8. Từ ngày 1/10 triển khai cấp sổ, thẻ đồng loạt trên toàn quốc khi tỷ lệ người tham gia được đồng bộ quản lý theo mã số bảo hiểm xã hội đạt từ 70% trở lên.

Theo ông Hiếu, đây là cơ sở để cơ quan bảo hiểm xã hội hoàn thiện cơ sở dữ liệu quản lý người tham gia theo hộ gia đình và giảm thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi khi giải quyết các chế độ. Về lâu dài, giải pháp này sẽ khắc phục tình trạng cấp trùng một người có nhiều sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế như hiện nay.

Bên cạnh đó, khi thay mã thẻ bảo hiểm y tế bằng mã số bảo hiểm xã hội, dữ liệu quản lý được cập nhật về thời điểm tham gia bảo hiểm y tế đủ năm năm liên tục và phần kinh phí khám chữa bệnh tự chi trả vượt quá sáu tháng lương cơ sở trong năm tài chính. Từ đó xác định thời điểm được miễn cùng chi trả chi phí khám chữa bệnh (quỹ bảo hiểm y tế thanh toán 100%).

Trong thời gian chờ đồng bộ, cấp mã số bảo hiểm xã hội; sổ bảo hiểm xã hội và thẻ bảo hiểm y tế đã cấp mà chưa được đổi hay cấp lại theo mẫu mới vẫn có giá trị sử dụng đến khi được cấp đổi lại. Bảo hiểm xã hội Việt Nam yêu cầu các tỉnh đẩy nhanh tiến độ rà soát, đồng bộ dữ liệu, ưu tiên cấp mã số bảo hiểm xã hội, đổi thẻ mới cho học sinh, sinh viên và người hết hạn sử dụng thẻ bảo hiểm y tế trước ngày 31/12/2017.

Nam Phương

Sưu tầm để bạn đọc tham khảo

“Học tiếng Hán để cứu sự sụp đổ của Tiếng Việt” là phát biểu tào lao nhất trong năm

Thứ năm, 01/09/2016, 08:16 (GMT+7)

(Bạn đọc) - “Học tiếng Hán để cứu sự sụp đổ của Tiếng Việt” là phát biểu hay nhất trong năm, nhưng không thực tế và tào lao của các vị PGS, Tiến sĩ trong ngành KHXHNV. Tôi đã học tiếng Hán, Hàn và cả tiếng Nhật trong nhiều năm thì thấy thế này. 

Thực chất chữ Hán là một loại chữ tượng hình và tượng thanh rất phức tạp, khó học, khó viết và rất dễ quên nếu không được học bài bản và không thường xuyên sử dụng.

Nếu học sinh chỉ học 1000-2000 chữ Hán thì cũng không thể không viết sai chính tả khi mà có đến 70% từ tiếng Việt vay mượn từ tiếng Hán. Việc thoát khỏi 70% tiếng Việt ra khỏi tiếng Hán là sự thành công của nhiều thế hệ truyền giáo người Pháp suốt hàng trăm năm nhằm đơn giản hóa tiếng Việt theo chữ Latin.

Vấn đề hiện nay của ngành giáo dục là hướng dẫn các em học sinh phân biệt từ ngữ và nội dung tiếng Việt cho đúng nội dung của từ ngữ thay vì phải học tiếng Hán. Ví dụ một từ như Philippines, tiếng Việt thì đọc là Phi-lip-pin nhưng tiếng Hán phải đọc là Phi Luật Tân và nếu viết từ này ra bằng tiếng Hán thì vô cùng phức tạp 菲律宾, tương tự từ Canada thì tiếng Việt là Ca-na-da nhưng theo tiếng Hán phải đọc là Gia Nã Đại, viết ra, từ Australia tiếng Việt thật đơn giản chỉ là nước Úc nhưng theo tiếng Hán phải đọc là Úc Đại Lợi và các từ trên phải viết ra bằng ba ký tự Hán là 澳大利亚 thì càng phức tạp hơn nữa.

Còn về thơ thì ví dụ tiếng Việt một bài thơ đơn giản dễ hiểu như sau:

Sông núi nước nam vua nam ở.
Rành rành đã định tại sách trời.
Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm
Chúng bay sẽ bị đánh tơi bơi.

Nhưng khi chuyển qua tiếng Hán Nôm thì thật là phức tạp và khó hiểu như sau:

Nam quốc sơn hà nam đế cư
Tuyệt nhiên định phận tại thiên thư
Như hà ngỗ nghịch lai xâm phạm
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư

Bài thơ viết theo tiếng Hán như sau:

南國山河南帝居，
截然分定在天書。
如何逆虜來侵犯，
汝等行看取敗虚

Tuy nhiên, bài thơ phải được phiên âm ra phiên âm quốc tế tương đương ra tiếng Việt thì người học mới có thể đọc được:

Nản guo san hẻ nản ding gu.

Nếu lại đưa các em về lại với tiếng Hán thì lại đưa các em đến một sự rắc rối khác khi phải dịch nghĩa từ Việt, Hán, Anh, hoặc các ngôn ngữ tương tự khác ra Hán Nôm.

Còn tiếng Hàn hoặc tiếng Nhật thì họ chuyển ngữ trực tiếp tiếng Hán qua tiếng họ luôn chứ không thông qua hệ thống Hán Nôm kiểu như Việt Nam, từ nào khó giải thích thì họ viết thẳng ký tự Hán ra văn bản kèm với tiếng họ luôn, xem như họ sử dụng chính thức 3000 ký tự Hán làm văn bản chính thức chữ quốc ngữ luôn nên mọi người học, thấy các từ đó thì hiểu nghĩa liền, và viết được tiếng Hán liền. Đó là lí do tại sao Nhật và Hàn quốc tận dụng được triệt để tiếng Hán.

Ví dụ: 대한민국/ 大韓民國/ (Daehan Minguk)

Nước Đại Hàn Dân Quốc viết theo tiếng Hàn là 대한민국 viết theo tiếng Hán là 大韓民國, người Hàn chấp nhận cả hai cách viết này chính thức trên các văn bản quốc ngữ, do đó mà học sinh Hàn quốc, Nhật bản có thể đọc và viết tiếng Hán thông thạo, còn Việt Nam thì ngược lại khi sử dụng chữ Latin và chữ Hán một cách độc lập. Tôi chưa thấy quốc gia nào trên thế giới vừa sử dụng vừa chữ Latin vừa chữ Hán làm chữ quốc ngữ, nếu có thì Việt Nam là nước đầu tiên. Điều này nghe thật buồn cười và hài hước.

Không biết tôi giải thích thế này thì các vị có thể hiểu nổi không? Có lẽ các vị không biết và không hiểu cách người Nhật và người Hàn sử dụng tiếng Hán nên phát biểu linh tinh. Nếu Bộ trưởng Giáo dục mà cũng kém hiểu biết như các vị thì ngành giáo dục sẽ đổ vỡ.

Ông Phạm Anh Dũng

Nếu Việt Nam chấp nhận 3000 ký tự Hán viết thẳng vào tiếng Việt thay cho tiếng Việt thành chữ quốc ngữ luôn thì hãy dạy chữ Hán cho học sinh, nếu không thì hãy quên chuyện này đi vì học chữ Hán mà không sử dụng thì cũng quên thôi và lãng phí thời gian.

Không hiểu là các nhà cải cách giáo dục suy nghĩ thế nào mà lại so sánh giữa Việt Nam, Hàn Quốc và Nhật Bản theo tiếng Hán Nôm một cách khập khiễng và phiến diện như vậy. Đề nghị các vị đi học tiếng Nhật và tiếng Hàn để hiểu trước khi phát biểu và áp đặt cho tiếng Việt.

Đây lại là sự thất bại chiến lược nữa của các chuyên gia đầu ngành khi họ được đào tạo bài bản lý thuyết song kém thực hành và hiểu biết thực tế. Đề nghị các báo nên đi tìm hiểu lại với các chuyên gia ngôn ngữ ở Nhật Bản, Hàn Quốc trước khi có những phỏng vấn với các vị này. Viết báo kiểu này gây hiểu lầm và làm phản ứng dư luận.

Phạm Anh Dũng (Cựu Phó Tổng Giám đốc Greystones Data Systems Việt Nam)

Chuyện làng văn nghệ

Chuyện làng văn nghệ

KEM BÔI MẶT DÂN DÃ

Cuối năm 1972, bố mẹ tôi ở Bắc Ninh, qua nhà văn Đỗ Chu, có mời nhà văn Nguyên Hồng lúcđóđang thăm người con dâu dạy học ở trường cấp III Hàn Thuyên (nay là trường THPT Hàn Thuyên) đến dự bữa cơm thân mật với gia đình. Tínhông vốn ngại những cuộc tiếp xúc như thế, nhất là những gia đình ông ít có quan hệ, nhưng nể anh Đỗ Chu, ông đành nhận lời. Không hiểu sao câu chuyện trong bữa cơm lại hướng sang chuyện trang điểm của phụ nữ. Nhà văn Nguyên Hồng có kể về “kem bôi mặt” qua kinh nghiệm dân gian: Các cụ bà ngày xưa lúc xuân sắc cũng hay làm “đỏm“ lắm nhé! Cách làm đỏm có khác bây giờ! Kem bôi mặt chỉ có mịn và “tôn” màu da lên thôi, chứ không như kem chế bằng hoá chất, bôi nhiều làm da mặt xạm đi. Ông trầm ngâm một lúc rồi chỉ ra phía sau vườn: - Đơn giản thế này thôi! Các cụ bà giã nhỏ củ đậu ra rồi hoà với lòng trắng trứng gà dùng làm kem bôi mặt. Thật tuyệt, kem vừa giữ cho da mặt được mịn, vừa xoá đi cảm giác “không thật” của kem hoá chất. Chỉ một “chi tiết” ấy, tôi ngẫm thấy nhà văn Nguyên Hồng phải sống đằm với đời sống dân dã như thế nào mới có được những nhận xét tinh tế như thế.

“GẦN MŨI XA MỒM”

Có một lần nhà văn Nguyên Hồng và tôi đi qua chợ Bắc Ninh. Giữa tiếng chí chát chặt thịt của dao thớt, giữa mùi thơm xào nấu thứcăn ngào ngạt của mấy quán ăn hàng chợ, chợt nghe thấy có tiếng cất lên the thé của một bà ngồi ở quầy hàng vải: “Mới sáng bảnh mắt ra, đứa nào xào nấu món gì thơm thế! Gần mũi xa mồm thế này chỉ làm khổ cái dạ dày và làm ruột gan rối tinh rối mù lên thôi”. Đang đi, mắt nhà văn Nguyên Hồng chợt sáng lên. Ông vội ngồi thụp xuống bên hè phố, lấy cuốn sổ tay nhỏ sờn cả mép giấy ghi vội ghi vàng như sợ nó biến mất.

Sau đó lúc đi dọc đường, Nguyên Hồng vừa vân vê mấy sợi râu vừa giảng giải cho tôi cái “thần” của câu nói đó: “Cái con mẹ ấy khéo thế. Mùi thơm xào nấu nó chỉ được ngửi, chứ không được ăn. Nhưng cách nói ấy gợi quá. Diễn đạt cảm giác này không thể có cách nào hơn được đâu!”. Thế mới biết, mỗi chi tiết trong đời sống dù nhỏ đến đâu đối với người viết đều là những hạt vàng quý giá.

LUYỆN THƠ CÓ NHƯ LUYỆN VÕ?

Nhà văn Nguyên Hồng có lần tâm sự với anh em làm thơ trẻ: - Mỗi người làm thơ phải luyện cho mình một ngón độc - “độc nhất vô nhị: Trình Giảo Kim ngón độc là búa. Lý Nguyên Bá có cặp chuỳ đồng... Ra trận, đối phương nghe thấy khiếp vía, vào trận chỉ có bỏ mạng. Chữ thì phải có hồn chữ, phần máu thịt nhất của nhà thơ hiện lên trang giấy. Chữ nghĩa run rẩy, phập phồng tươi mới như sự sống, nếu chỉ là các chữ vô hồn, thứ chữ ép thì chẳng làm rung động được ai. Chỉ có điều khác là luyện võ thì dùng để đánh người (hay là tự vệ) còn luyện thơ là thứ nghệ thuật “đánh“ vào lòng người, nhưng trong ý hướng nâng đỡ.

Nguyễn Thanh Kim

Học làm người, là học gì?

Doanh nhân Hoàng Minh Châu, cố vấn cao cấp của Tập đoàn FPT, nguyên Phó Chủ tịch HĐQT FPT, Phó Tổng giám đốc FPT. Ông được coi là linh hồn của văn hoá doanh nghiệp FPT. Ông "Hy vọng là bài viết này có giá trị tham khảo cho các bạn trẻ".

Trước khi trả lời câu hỏi này, tôi muốn các bạn nhớ lại một khẩu hiệu, thường được trưng ở vị trí trang trọng trong hầu hết các trường học của Việt Nam: "Tiên học Lễ - Hậu học Văn".

"Tiên học Lễ - Hậu học Văn" là gì?
Vì sao phải trưng nó ở khắp nơi như vậy?

Tôi đã đặt câu hỏi này với nhiều người, từ các em học sinh tới các thầy cô giáo. Các câu trả lời khá giống nhau, đều chỉ là, đối với học sinh, đầu tiên là phải học Lễ nghĩa. Còn Lễ nghĩa là gì và tại sao nó lại quan trọng tới mức phải treo ở khắp nơi thì, nói chung là, không biết!

Một số ý kiến khác còn cho rằng, khẩu hiệu "Tiên học Lễ - Hậu học Văn" tại các trường tiểu học khó hiểu với các em. Khẩu hiệu này chỉ là dòng chữ dán trên tường, không có nhiều ý nghĩa đối với thầy cô giáo, học sinh và cả các phụ huynh.

Đáng tiếc là, một đạo lý quan trọng của tổ tiên để lại, lại bị chúng ta tiếp nhận một cách hời hợt như vậy!

Thực ra, đạo lý "Tiên học Lễ -Hậu học Văn" rất sâu sắc. Nó là kim chỉ nam cho thầy và trò trong các trường học ngày xưa. Chỉ tiếc là ngày nay, trong suốt 12 năm phổ thông, chúng ta không có lấy một tiết học nào giảng về đạo lý quan trọng này, khiến cho di sản của tổ tiên, vẫn trưng bày mà không có hữu dụng, vẫn giữ gìn mà không có ý nghĩa kế thừa.

                                            Vậy "Tiên học Lễ - Hậu học Văn" là gì?

Chữ Lễ nằm trong trung tâm của Ngũ thường: "Nhân - Nghĩa - Lễ - Trí - Tín", là 5 phẩm chất cơ bản để làm Người.

Chữ Văn nằm trong từ Kiến Văn, là kiến thức nói chung.

"Tiên học Lễ - Hậu học Văn" có thể diễn nôm là: TRƯỚC TIÊN HÃY HỌC LÀM NGƯỜI, SAU ĐÓ MỚI HỌC KIẾN THỨC.

Đạo lý này có 3 ý:

- Phải học làm người trước, học kiến thức sau.

- Học làm người quan trọng hơn học kiến thức.

- Học làm Người là học "Nhân - Nghĩa - Lễ - Trí - Tín"!

Một số bạn trẻ hỏi tôi, thời đại ngày nay, "Nhân - Nghĩa - Lễ - Trí - Tín" liệu có còn phù hợp không? Tôi không muốn trả lời hộ người khác. Cá nhân tôi nghĩ, thời nào cũng vậy thôi, kiến thức chưa bao giờ là cái quan trọng nhất: những đứa con tội lỗi bao giờ cũng làm bố mẹ đau khổ nhiều hơn những đứa con không thành đạt.

Dạy trẻ em làm người, phải dạy từ bé. Vì vậy, vai trò của gia đình là quan trọng nhất, trường mẫu giáo quan trọng thứ hai, trường tiểu học quan trọng thứ ba,... Những người thầy đầu tiên sẽ đi theo chúng ta suốt cả cuộc đời. Họ giúp chúng ta hình thành nhân cách. Tôi ủng hộ những ý kiến cho rằng, giáo viên khối mầm non là cực kỳ quan trọng. Nhà nước nên có chính sách đãi ngộ tốt để thu hút và lựa chọn những giáo sư tốt nhất cho giáo dục mầm non.

Quay lại câu hỏi, dạy trẻ em làm Người là dạy cái gì?

Theo người xưa, thì phải dạy các em "Nhân - Nghĩa - Lễ - Trí - Tín".

Nhưng "Nhân - Nghĩa - Lễ - Trí - Tín" là gì?

Ông Hoàng Minh Châu từng là học sinh chuyên toán A0

Tôi đã thử tìm kiếm câu trả lời trên mạng, nhưng không thực sự thoả mãn. Ngôn ngữ Á Đông là đơn âm, nên tổ hợp âm rất ít. Từ đồng âm khác nghĩa rất nhiều, vì thế cần có chữ để hỗ trợ nghĩa. Trong các bối cảnh khác nhau, cùng một âm có thể có nhiều nghĩa khác nhau.

Tôi xin giải thích theo hiểu biết hạn hẹp của mình, các bạn nếu thấy sai thì sửa, thấy thiếu thì bổ sung.

1. NHÂN

Từ Nhân có thể giải nghĩa theo nhiều cấp độ khác nhau. Trong Ngũ Thường, từ này được hiểu theo cấp độ cơ sở. Nhân có nghĩa là: biết quan tâm đến người khác.

Hãy dạy cho trẻ em biết quan tâm đến ông bà, bố mẹ, anh chị em, bạn bè,...

Tôi đã gặp nhiều trường hợp, ví dụ như: bà ngoại bị ốm nhưng mẹ không đưa cháu đi thăm, vì cháu mắc bận học thêm piano! Đây rõ là mẹ sai. Piano cũng quan trọng, nhưng có thể học sau này, còn học làm Người thì phải học từ bé.

2. NGHĨA

Trong Ngũ Thường, Nghĩa thuộc cặp phạm trù Nghĩa - Lợi. Người có Nghĩa là người không vụ lợi, không tham lam.

Hãy dạy trẻ em không tham lam.

Cần lưu ý, tham lam là bản năng của con người từ khi sinh ra, nên bạn cần bỏ nhiều công sức giúp trẻ thì mới có kết quả. Đạo Phật coi Tham là một trong ba nguyên nhân chính dẫn tới đau khổ. Dân gian cũng có câu: trăm cái dại, tại cái tham.

3. LỄ

Đây là phẩm chất quan trọng nhất, là trung tâm của Ngũ Thường. Tôi sẽ nói nhiều hơn về nội dung này ở cuối bài.

4. TRÍ

Ở cấp độ cơ sở, TRÍ là biết phân biệt: trên/dưới, phải/trái, nặng/nhẹ, trước/sau...

Hãy dạy cho trẻ biết, việc gì được làm, việc gì không được làm, việc gì nên làm, việc gì không nên làm.

5. TÍN

Tín trong từ Chữ Tín.

Hãy yêu cầu trẻ, nói là phải giữ lời, đã hứa thì nhất thiết phải thực hiện.

Một hệ quả rất tốt là, sau này chúng sẽ biết cân nhắc trước khi hứa, suy nghĩ trước khi nói.

-----------------

                                                  Tôi muốn nói kỹ hơn về chữ LỄ.

1. LỄ với PHÁP LUẬT

- Ngày xưa, người ta trị nước bằng Lễ, sau này mới thay bằng Pháp Luật.

- Lễ và Pháp Luật đều đưa ra những quy tắc ứng xử của con người trong cộng đồng.

- Lễ chỉ khuyến cáo nên làm theo, còn Pháp Luật thì bắt buộc người ta phải tuân thủ.

- Pháp Luật bình đẳng với mọi người, Lễ thì phụ thuộc vào nhân thân. Ngày xưa xử theo Lễ, cùng mắc một tội như nhau, quan bị phạt nặng hơn dân, người có học bị phạt nặng hơn người vô học.

3. LỄ NGHI

- Vua có Lễ nghi của vua, quan có Lễ nghi của quan, thầy có Lễ nghi của thầy, trò có Lễ nghi của trò...

- Mỗi người phải ứng xử theo Lễ nghi phù hợp với vị trí của mình. Một ông bộ trưởng đứng tiểu ở bờ đê là vô Lễ, trong khi một đứa trẻ trâu làm chuyện đó thì hết sức bình thường.

- Không chỉ có người dưới mới vô Lễ với người trên. Không chỉ có trò mới vô Lễ với thầy, mà thầy cũng có thể vô Lễ với trò. Trò khoanh tay chào thầy, mà thầy không gật đầu thăm hỏi lại, thì chính thầy là người vô Lễ.

4. LỄ ĐỘ

- Trong khi các phẩm chất: Nhân, Nghĩa, Trí, Tín càng nhiều càng quý thì Lễ luôn đi với chữ Độ.

- Lễ Độ là Lễ có chừng mực. Lễ quá nhiều sẽ thành khúm núm, Lễ quá ít sẽ thành kiêu căng ngạo mạn.

5. LỄ LÀ SỰ TRUNG DUNG, CÂN BẰNG

- Lễ nằm ở trung tâm của Ngũ thường, thể hiện vai trò trung dung, cân bằng.

- Người có Lễ đi dự tiệc, đến không quá sớm, về không quá muộn.

- Người có Lễ chưa ra làm quan khi còn quá trẻ (vì chưa đủ trải nghiệm), nhưng luôn biết từ quan khi chưa quá trễ.

- Người có Lễ, trên không sợ cường quyền, dưới không ức hiếp kẻ yếu.

Ngoài ra, nếu so sánh với môn Giao tiếp (communication) trong các khoá MBA của phương Tây, thì Lễ cũng có sự khác biệt.

Trong khi môn Giao tiếp chỉ dạy cách ứng xử trong:

1. Quan hệ với những người quanh ta (người thân, bạn bè, đồng nghiệp).

2. Quan hệ cộng đồng.

thì Lễ dạy cách ứng xử trong:

1. Quan hệ với bản thân.

2. Quan hệ với những người quanh ta (người thân, bạn bè, đồng nghiệp).

3. Quan hệ cộng đồng.

4. Quan hệ với môi trường (bao gồm môi trường thiên nhiên, môi trường xã hội, lịch sử, truyền thống,...).

Trên đây là những nội dung chính, bao gồm các ý trả lời cho câu hỏi của bài viết này: "Học làm người, là học gì"?

LỜI KẾT

Trong phạm vi một bài viết ngắn, tôi chỉ có thể phác thảo những ý chính của Ngũ thường. Muốn viết sâu hơn, cần có một diễn đàn khác.

Nhà trường và Gia đình cần phối hợp để đào tạo các em thành những công dân tốt, những người chủ tài ba của tương lai. Trong sự phối hợp này, trách nhiệm chính của nhà trường là truyền đạt kiến thức, trách nhiệm chính của gia đình là giúp các em hình thành nhân cách.

Hy vọng là bài viết này có giá trị tham khảo cho các bạn trẻ.

                                                                                                            Hoàng Minh Châu

Giáp Văn DươngTiến sĩ Vật lý

Đi tìm ‘nhà giáo’

Thứ hai, 4/9/2017 | 23:57 GMT+7 Lưu

Những ngày này của 18 năm về trước, tôi có một niềm vui háo hức: Trở thành một nhà giáo.

Điều thú vị là lúc đó, tôi không hề đặt ra cho mình câu hỏi nhà giáo là ai trước khi bước vào nghề. Cũng không có ai giải thích cho tôi điều này. Đối với tôi lúc đó, nhà giáo chỉ đơn thuần là người dạy học. Tôi làm nghề dạy học, vì thế, tôi là một nhà giáo.

Nhưng chỉ sau một năm, tôi nhận ra mình còn quá non nớt để đứng trên bục giảng. Ngoài kiến thức sách vở và kỹ năng giải bài tập thì tôi gần như không có gì thêm. Tôi cũng lờ mờ nhận ra rằng, nhà giáo cần nhiều hơn những kiến thức sách vở như thế.

Lúc đó, tôi chỉ có cảm nhận mơ hồ rằng, bên cạnh việc dạy chuyên môn thì việc dạy học phải được đặt trên một cơ sở sâu xa hơn là chính những trải nghiệm của nhà giáo về con người và cuộc sống. Mà để làm được như vậy thì nhà giáo phải là môt con người tương đối trọn vẹn, thấu hiểu tương đối rõ ràng về con người và tiến trình phát triển của con người, kể cả những hoang mang, bế tắc và khổ đau mà con người thường xuyên mắc phải. Còn nếu không, nhà giáo chỉ là một thợ dạy, đang thực hiện công viêc  dạy học để kiếm sống, chứ chưa phải là một nhà giáo đích thực.

Nhưng đây là một việc mà tôi không được chuẩn bị. Hiểu về con người là cuộc sống là một việc quá sức với một người trẻ như tôi lúc đó. Dạy học là dạy làm người. Vậy mà cả người dạy và người học đều không hiểu rõ “người” là gì.

Rồi ngay cả khi đã đứng trên bục giảng được vài năm, đã được gọi là thầy, tôi cũng chưa thực sự hiểu mình với tư cách môt nhà giáo. Ngoài cách hiểu mặc định, nhà giáo là người dạy học, tôi chưa bao giờ tự đặt ra câu hỏi “Nhà giáo là ai?” để tự trả lời.

Nhà giáo không chỉ đơn thuần là một người làm nghề dạy học.

Để hình dung về sự phức tạp trong công việc dạy học, ta hãy hình dung mình đang đảm nhiệm việc giảng dạy cho một lớp có 30-40 học sinh, với ngần đó gia đình phía sau, và phải phối hợp với các đồng nghiệp và nhà quản lý, với rất nhiều sự vụ phải thực hiện và tiêu chuẩn phải đáp ứng. Mọi việc tưởng chừng đều bình thường, cho đến khi ta giật mình nhìn sang khối doanh nghiệp hay các tổ chức xã hội khác, bỗng thấy rằng với số lượng 30-40 thành viên như thế, người dẫn dắt phải được trang bị rất nhiều kỹ năng về lãnh đạo và quản trị. Nhưng nhà giáo không hề được trang bị những kiến thức và kỹ năng này trước khi vào nghề, thậm chí còn không biết rằng mình cần phải có chúng.

Các em đang học ở trong nhà trường ngày hôm nay, nhưng kết quả của việc học đó lại chỉ được khẳng định một cách rõ ràng ở tương lai. Nhà giáo là người định hướng các em đi về phía tương lai đó. Điều này đòi hỏi một năng lực đặc biệt ỏ nhà giáo, năng lực của nhà lãnh đạo. Vì bản chất của công việc lãnh đạo chính là hình dung ra một viễn cảnh.

Khi phải đối mặt với tương lai, ta thường không có thông tin và dữ liệu để phân tích và đánh giá. Khi đó, tất cả những gì ta có là trực giác, chứ không trông được vào trí tuệ phân tích thông thường. Điều đó đòi hỏi nhà giáo phải rèn rũa được trí tuệ trực giác của mình, thấu hiểu các giá trị phổ quát của nhân loại, và cập nhật được các xu hướng phát triển của thời dại. Chỉ khi đó, nhà giáo mới có thể định hướng và dẫn dắt học sinh mình tiến về phía trước.

Đối tượng làm việc của nhà giáo là những con người, thường là những em nhỏ hiếu động, tràn đầy cảm xúc và đang trong quá trình hình thành nhân cách. Việc quản trị những đối tượng như thế khó khăn hơn rất nhiều so với việc quản trị các đối tượng tĩnh trong các dây chuyền sản xuất và dịch vụ thông thường.

Chưa kể không chỉ phải làm việc với các em học sinh, nhà giáo còn phải làm việc với đồng nghiệp, với phụ huynh, với người quản lý, và phải tuân thủ các quy trình, các tiêu chuẩn, với rất nhiều sự vụ cần phải xử lý.

Để làm được tốt những điều đó, nhà giáo cần kiến thức và kỹ năng của nhà quản trị. Chỉ khi đó, nhà giáo mới có thể đảm bảo chất lượng cho công việc của mình, và thực hiện chúng một cách hiệu quả. Nhưng tiếc thay, những kiến thức và kỹ năng quản trị này, nhà giáo cũng không được trang bị và rèn rũa khi vào nghề.

Công việc chính của nhà giáo là dạy học, thường là một môn học cụ thể. Như thế, ngoài tư cách nhà lãnh đạo và quản lý thường bị bỏ qua như đã nói ở trên, nhà giáo phải là một chuyên gia. Trước hết, là chuyên gia về lĩnh vực mình dạy. Nhưng nếu chỉ như thế thì chưa đủ.

Mục đích cao nhất của việc dạy học là tạo ra những con người tự do, có khả năng lãnh đạo bản thân và làm chủ cuộc sống. Để làm được việc đó, nhà giáo cũng phải là những con người như thế. Rồi nhà giáo còn phải hiểu về con người và cuộc sống nói chung dưới nhiều góc độ khác nhau thì mới có thể tự tin dạy người được.

Vì thế, với tư cách là một chuyên gia, nhà giáo không phải chỉ là chuyên gia về lĩnh vực mình giảng dạy, mà sâu xa và cơ bản hơn thế, nhà giáo phải là chuyên gia về con người và cuộc sống nói chung, thì mới có thể dạy người khác làm người. Chính những điều này, chứ không phải kiến thức chuyên môn, mới tạo ra một nhà giáo nhân văn, đích thực.

Cuối cùng, nhà giáo còn phải là một hình mẫu để học trò noi theo. Với con trẻ, việc học diễn ra trước hết không phải ở trong những lời lẽ được rao giảng, mà ở lối sống và cách hành xử của những người lớn. Vì thế, điều nhà giáo giảng dạy chỉ thực sự có ý nghĩa nếu họ đã trải nghiệm qua, đã trở thành người như thế. Nhà giáo phải là chính là điều mà họ nói ra thì việc dạy mới thực sự có ý nghĩa. Nếu không, những điều nhà giáo giảng dạy chỉ là một mớ khái niệm cóp nhặt từ sách vở, không có chút sức nặng nào.

Nói cách khác, cuốn sách giáo khoa tốt nhất chính là cuộc đời của bản thân nhà giáo, và phương pháp giáo dục tốt nhất chính là “thân giáo”.

Phải mất rất nhiều năm sau, tôi mới hiểu được điều này.

Giáp Văn Dương

GHÉ THĂM CHÙA PHẬT TÍCH

Ghé thăm chùa Phật Tích - Cổ tự xứ Kinh Bắc

 01/07/2017  Du lịch

Cách Hà Nội 20 km về phía Đông, chùa Phật tích, thôn Phật Tích, xã Phật Tích, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh cửa mở ra hướng Tây, trước mặt là sông Đuống...

Bậc thang đá dẫn lên chùa

 

Khuôn viên trước Tam Bảo

Chùa Phật Tích, một công trình văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, cho đến nay vẫn còn giữ được nhiều di vật cổ quý giá. Ngôi chùa có kiến trúc của thời Lý, thể hiện qua ba bậc nền bạt vào sườn núi.

Đặc biệt tượng A Di Đà được đặt trên bệ tòa sen bằng đá. Tòa sen được đặt trên bệ đá hình bát giác với nghệ thuật chạm khắc rất tinh xảo. Bệ tòa sen được tạo hình các đóa sen đang nở với hai tầng cánh. Tầng trên chạm đôi rồng, bệ bát giác, các họa tiết trang trí được chạm khắc cả bề mặt. Mặt bên của cả hai tầng đều chạm hình đôi rồng đang vờn nhau, ẩn hiện trong mây. Mặt trên của tầng diềm được chạm những chùm hoa dây mềm mại. Cuống hoa có nhiều người leo trèo. Mặt dưới là hình sóng nước cách điệu. Tất cả đều rất tỷ mỷ, sống động.

Nhiều tác phẩm điêu khắc thời nhà Lý còn được giữ tại chùa cho đến nay. Ngay ở bậc thềm thứ hai, có mười linh thú gồm 5 đôi: sấu, ngựa, trâu, voi, sư tử trước sân chùa Phật Tích đều được tạc bằng đá nguyên khối (trừ con trâu). Riêng phần tai, sừng, đuôi được làm rời rồi lắp ghép vào thân linh thú bằng liên kết mộng. 

 

Các linh thú có chiều cao xấp xỉ 1,2m, đều được tạo ở tư thế nằm, dáng béo khỏe. Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng 10 linh thú ở chùa Phật Tích là tác phẩm điêu khắc thời Lý.

 Sau sân nền có 32 ngọn tháp xây bằng gạch và đá là nơi cất giữ xá lị của các nhà sư từng trụ trì ở đây, phần lớn được dựng vào thế kỷ 17.Ngọn tháp lớn nhất là Tháp Phổ Quang, cao 5,10 m gồm đế, khám thờ, hai tầng diềm và mái mui luyện với chóp tròn.

Đại Phật tượng làm bằng đá có chiều cao 27 mét, nặng 3.000 tấn trong sương mờ được đặt trên đỉnh núi Phật Tích

 Lễ hội Khán hoa mẫu đơn là một trong những lễ hội diễn ra với quy mô lớn, sớm nhất tỉnh Bắc Ninh, tồn tại và phát triển qua hàng nghìn năm theo ngôi chùa Phật Tích cùng với câu chuyện tình cảm động Từ Thức gặp tiên. Lễ hội chùa Phật Tích thường được tổ chức trong ba ngày, từ mồng 3 đến mồng 5 Tết Âm lịch hàng năm, trong đó ngày chính hội là mồng 4. Từ ngày khai hội (mồng 3 tết), rất đông du khách đã kéo về chùa Phật Tích để lễ Phật, cầu bình an.

Không gian phía sau Tam Bảo

Đường dẫn lên đại tượng Phật

 

Hệ thống tượng La Hán trong chùa

 

Đường lên khu vườn tháp

Nhân ngày giỗ Tổ truyền thống tưởng niệm 371 năm ngày viên tịch của Thánh Tổ Chuyết Công Hòa thượng vị Sư Tổ chùa Phật Tích thế kỷ 17 là vị Tổ khai sáng Phái Thiền Lâm Tế tại Việt Nam. Ngày 02/02/Ất Mùi (21/3/2015) Chư tăng, phật tử và toàn thể nhân dân thôn Phật Tích tự hào và phấn khởi được tổ chức Lễ đón rước Bằng di tích Quốc gia Đặc biệt di tích lịch sử , kiến trúc, nghệ thuật chùa Phật Tích về tôn trí tại chùa

Thơ Trần Vũ Long

Nhân ngày Lễ Vu Lan, mời bạn đọc chùm thơ về mẹ của nhà thơ Trần Vũ Long

                                      Mẹ tập đi

Một đời tần tảo âu lo

Giờ mẹ ốm yếu lò dò tập đi

Nghẹn lòng con lệ tràn mi

Con đau từng bước mẹ đi nhọc nhằn

Trong nhà nào phải xa gần

Mà chia từng đoạn nghỉ chân cho đều

Bàn tay gầy guộc nhăn nheo

Nuôi con bồng bế chống chèo tháng năm

Lo đi lo đứng lo nằm

Nhường cơm sẻ áo âm thầm cho con

Lo cho con ngủ giấc tròn

Lời ru thuở ấy vẫn còn trong veo

Cuộc đời biết mấy gieo neo

Giờ bàn tay ấy lần theo vách tường

Lòng con khấn vái bốn phương

Mong chân mẹ bước bình thường như xưa.

Mẹ

Như một nén nhang gầy

Cháy hết mình vì con

Mỏi mòn thương dáng mẹ

Có về trong khói hương

                              Vu Lan 2009

Trật khấc

Miếng ăn đầu đời con

dòng sữa mẹ

Miếng ăn cuối đời mẹ

thìa sữa trên tay con

Cho con ăn nước mắt mẹ rơi

cho mẹ ăn nước mắt con dụa dàn

Hai dòng nước mắt

như hai trật khấc đời con

Trật khấc con chào đời

trật khấc… mồ côi

Giữa hai lần trật khấc

tuổi con nhớ

tuồi con mong

tuổi con yêu thương

tuổi hành trang con mang suốt đời mình

Hoá

Này mũ

quần áo

vàng mã

con đốt

thành nỗi đau

Tình yêu

lời ru

lệ rơi

tìm về

mẹ

Con đi qua

buồn vui

dại khôn

chưa hết lời mẹ dặn

Trước cuộc đời

thấy mình như đứa trẻ

trước tình mẹ

con vẫn là trắng trong

Mẹ nhẹ nhàng mây khói

để chiều nay

con như hoá tro tàn

Ru mẹ

Những cánh đào rơi vào tuổi mồ côi

con lặng hát ru mẹ

mỏng mảnh những cánh hoa ru mẹ

À ơi

bầu vú

nụ cười

À ơi

tình yêu

nước mắt

À ơi

tóc trắng

vai gầy

À ơi

buồn thương

hạnh phúc

À ơi

à à ơi

Cái giường

cái tủ

chừng muốn ru mẹ

à à ơi

Cả một mùa xuân ru mẹ đêm nay

những nụ đào chớm nở

những cánh đào

                             rơi

                                     rơi

                                            rơi

À à ơi

Câu hát một thuở mẹ ru

con vẫn mang chặn bề giông bão

À à ơi

_