Dâng sao giải hạn - sai lầm trong văn hóa tâm linh
Nếu không ngăn chặn, những hủ tục mê tín này sẽ lan rộng, làm mất rất nhiều thời gian, tiền bạc và công sức của người dân.
> Nguy hiểm từ sự cuồng tín lễ hội; Đổ xô đi đăng ký dâng sao, giải hạn
> Nguy hiểm từ sự cuồng tín lễ hội; Đổ xô đi đăng ký dâng sao, giải hạn
Trong những ngày gần đây, tại các đô thị lớn, hàng ngàn người, nhất là giới trẻ đã ùn ùn kéo đến chùa chiền đăng ký “dâng sao giải hạn”. Những “hù dọa” từ những câu chuyện của thế giới thần linh như: “sao Thái Bạch, sạch cửa nhà”, “nam La (Sao La Hầu), nữ kế (sao Kế Đô)”, “49 chưa qua, 53 đã đến”,… đã đem đến cho mọi người nỗi sợ hãi và lo âu. Vào những ngày đầu năm, đáng lẽ phải dành thời gian cho những công việc quan trọng, người ta đã quẳng tiền bạc và thời gian vào những cuộc “mặc cả” từ thế giới bên kia.
Một thực trạng đáng lo ngại
Người người, nhà nhà rủ nhau đi dâng sao (nếu gặp sao tốt), giải hạn (nếu gặp hạn xấu). Nếu đi bất cứ lễ đền hoặc chùa chiền nào vào mùa rằm tháng Giêng, mọi người sẽ thấy nhan nhản những bàn đăng ký “dâng sao, giải hạn” mọc lên khắp nơi ở các khu vực hành lễ. Người ta dễ dàng tìm thấy ở nơi ấy những cuốn sách tử vi, bản tra cứu sao chiếu mạng, giấy đăng ký, hướng dẫn cách “dâng sao, giải hạn”,… và cuối cùng là…tiền.
Có nhiều người bỏ ra hàng triệu đồng để “dâng sao giải hạn” cho cả gia đình. Một số cơ quan, doanh nghiệp mời thầy cúng về “giải hạn” với chi phí lên tới hàng trăm triệu đồng, ảnh hưởng đến tâm lý và công việc của cán bộ, công nhân viên và người lao động. Cách làm này đã tiếp tay cho các hủ tục mê tín dị đoan có cơ hội sống lại và hoạt động công khai.
Khi sự thành đạt không phải bằng năng lực và sức lao động của chính mình, người ta thường tin vào thế giới thần thánh và sự trợ giúp của “năng lượng” từ bên ngoài. Điều đó có nghĩa rằng, con đường thăng tiến, của cải làm ra trong quá khứ là kết quả của những kiểu làm ăn không chính đáng, cơ hội, chụp giật, phi pháp,…?
Giờ đây, khi nền kinh tế thị trường đang bị cạnh tranh khốc liệt, họ không còn tin vào năng lực của bản thân mình nữa. Chính vì thế, giới trẻ hôm nay cứ nơm nớp lo sợ “vận hạn” của mình khi khởi đầu cho một năm mới. Họ tìm thầy, tìm đến những nơi linh ứng, bám víu vào một “đấng tối cao” trong tưởng tượng để giải quyết hàng trăm mối lo âu và sợ hãi. Một đất nước đang phát triển và hội nhập quốc tế sao lại có những nam thanh, nữ tú mê tín đến mụ người như vậy? Tương lai của một quốc gia nằm trong tay những người chỉ biết cầu xin số mệnh, “dâng sao, giải hạn” có thể nào phát triển bền vững?
Thật ra, tập quán này xuất phát từ Trung Quốc và được các pháp sư phái Mật Tông thu nạp và soạn ra “Nhương tinh” để đưa dẫn người vào đạo. Theo quan niệm của người Á Đông, căn cứ vòng quay của sao Thái Tuế, mỗi người sinh ra đều có một vì sao chiếu mệnh tùy theo mỗi năm. Có tất cả 24 vì sao quy tụ thành 9 chòm: La Hầu, Thổ Tú, Thủy Diệu, Thái Bạch, Thái Dương, Vân Hớn, Kế Đô, Thái Âm, Mộc Đức. Trong 9 ngôi sao này, có sao tốt, có sao xấu. Năm nào bị sao xấu chiếu mệnh, con người sẽ gặp phải chuyện không may, ốm đau, bệnh tật. . ., gọi là vận hạn. Nặng nhất là “nam La hầu, nữ Kế đô”. Còn nếu năm đó được sao tốt chiếu mệnh thì sẽ làm lễ dâng sao nghinh đón. Để giảm nhẹ vận hạn người xưa thường làm lễ cúng vào đầu năm (tốt nhất là hàng tháng) tại nhà ở ngoài trời với mục đích cầu xin thần sao phù hộ cho bản thân, con cháu, gia đình.
Thế nhưng, do đời sống bất ổn, rủi ro trong giao thông ngày càng nhiều, bệnh tật tăng đột biến đã khiến tập quán dâng sao, giải hạn không còn giữ nguyên ý nghĩa ban đầu và trở nên mê tín và bị lạm dụng. Những gia đình giàu có sẵn sàng bỏ hàng triệu, thậm chí hàng chục triệu để thuê thầy cúng về làm lễ cho gia đình. Kẻ nghèo khó không có điều kiện nhưng quá tin nên sẵn sàng bán cả tài sản trong nhà đi để làm lễ.
Một sai lầm trong văn hóa tâm linh là người ta dâng cúng lễ vật để “mặc cả” với thế giới thần linh. Khấn lễ để xin nhận được điều này hoặc điều kia. Cuộc sống xô bồ, bon chen, tranh đua đã tác động lên giới trẻ đã tác động đến lòng tham vô đáy vốn có trong mỗi người. Họ cứ tin rằng, nếu có lễ dâng lên Phật, thần thánh, chắc chắn sẽ được độ trì, cứ thế mà làm, thậm chí làm những việc không tốt, ảnh hưởng xâu đến xã hội và cộng đồng.
“Dâng sao giải hạn” không có trong giáo lý nhà Phật
Tam tạng kinh điển Phật giáo không đề cập đến việc dâng, cúng sao để giải hạn. Đức Phật không hề dạy cúng sao giải hạn và các đồ đệ của Ngài chưa bao giờ tìm thấy lời đức Phật dạy về cúng sao giải hạn. Thế nhưng, khi nhu cầu “dâng sao, giải hạn” tăng mạnh, một số chùa vẫn tiến hành các công việc với cái gọi là “tín ngưỡng dân gian”.
Theo cố Hòa thượng Thích Thanh Tứ, trụ trì chùa Quán Sứ (Hà Nội), đạo Phật không có nói về việc cúng sao giải hạn mà chỉ có lễ cầu an, cầu lợi ích cho đời, cho thế gian. Ở tòa Tam Bảo, nhà chùa làm hoa quả, hoa nghi cúng Phật, có cái gì thì dâng lên cúng Phật chứ không có lễ giải sao hoặc nghi thức nào khác cả.
Thượng tọa Thích Thanh Duệ, Phó trưởng ban Nghi lễ Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam cũng cho rằng không có ngôi sao nào chiếu vào con người mà nhờ đó được phúc lợi hay mang tai họa và cũng không có một nghi lễ nào gọi là cúng sao giải hạn cho Phật tử cả. Bởi vì tất cả họa và phước mà con người có được đều là do nhân quả của chính người ấy làm nên.
Đức Phật hoàn toàn không nói về những ngôi sao chiếu mạng, Ngài chỉ dạy chúng ta về luật nhân quả: “muốn biết thời quá khứ chúng ta đã gieo nhân gì thì cứ nhìn cái quả mà chúng ta đang lãnh. Muốn biết tương lai chúng ta ra sao thì cứ nhìn cái nhân chúng ta đang gieo trồng trong hiện tại”. Gieo nhân nào thì gặt quả đó, thành công hay thất bại trong đời người không do ai ban phát mà do chúng ta tạo nên từ trước. Tất cả đều do tâm, khẩu và ý của con người tạo ra, nhân duyên xấu do chúng ta tạo tác sẽ trổ quả xấu, những nhân duyên tốt sẽ trổ quả tốt.
Trước đây, việc cúng sao giải hạn diễn ra trong các đạo quán của Lão giáo và trong dân gian. Về sau tục này được "phương tiện" đưa vào một số chùa, thường diễn ra từ mùng 8 đến rằm tháng Giêng. Rõ ràng, tục cúng sao giải hạn ở một số chùa chỉ là phương tiện. Phương tiện nào cũng có hai mặt. Nếu khéo vận dụng, thì nhờ đi cúng sao mà những người ít đi chùa có cơ hội lễ Phật, nghe pháp, cúng đường. Ngược lại, nếu chỉ dừng ở cúng sao giải hạn, cầu cúng các tinh quân mong ban phúc thì rơi vào tà kiến, tà mạng và không phù hợp với tinh thần phương tiện của Chánh pháp".
Đã đến lúc, chính quyền các cấp phải lên tiếng và can thiệp nhằm bảo vệ sự trong sáng của tín ngưỡng. Nếu không ngăn chặn, những hủ tục mê tín này sẽ lan rộng, làm mất rất nhiều thời gian, tiền bạc và công sức của người dân. Cán bộ, công chức sẽ bỏ bê công việc, chạy theo những đồn đoán tâm linh vô căn cứ, phản khoa học, ảnh hưởng đến giờ giấc của cơ quan.
Một số kẻ xấu đã lợi dụng những tình trạng này để trộm cắp đồ đạc của đệ tử thập phương, khấn thuê, phao tin, đồn nhảm, tuyên truyền những thông tin thiếu lành mạnh nhằm gây hoang mang trong dân chúng.
Hơn bao giờ hết, những tệ nạn mê tín cần phải được dẹp bỏ để trả lại sự yên bình của một đời sống tâm linh vốn có từ ngàn năm trước của dân tộc ta.
Trương Văn Khoa
Ý kiến bạn đọc ()
Ngày xưa, các chùa chiền không bao giờ "dâng sao, giải hạn", họ chỉ cầu an vào những ngày nhất định. Không hiểu vì sao, hiện nay, tất cả các chùa đều thực hiện các hủ tục này ? Tôi đề nghị phải chấn chỉnh gấp.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét