Giao lưu 3 làng sát dòng sông Đuống

      Giao lưu 3 làng thờ Lạc Thị Tam vị Đại vương

Theo tác giả Thuận Thành (BBN): Miền đất cổ Thuận Thành, nơi phong kiến phương bắc chọn làm thủ phủ cai trị gần nghìn năm, là nơi có nhiều dấu tích tâm linh khẳng định thời mở nước của dân tộc .Đó là nơi có Đền và lăng Kinh Dương Vương. Đền và lăng Kinh Dương Vương thuộc hàng lăng tẩm đế vương, đặt ở thôn á Lữ (Đại Đồng Thành.Trong đền có nhiều hoành phi, câu đối khẳng định công ơn Kinh Dương Vương mở nước, như: Nam tổ miếu, Nam bang thuỷ tổ, Việt Nam hoàng đồ vạn lí giang sơn đề tạo thuỷ/ Hồng Bàng đức trụ thiên thu hà lạc từ linh thanh (Cương vực Việt Nam núi sông vạn dặm vốn đã được tạo lập từ xưa/ Họ Hồng Bàng đế vương ngàn năm chung đúc khí thiêng tiếng thơm còn mãi). Hậu cung đền có 3 cỗ ngai thờ, ngai Kinh Dương Vương ở giữa, ngai Lạc Long Quân bên phải, ngai Âu Cơ bên trái. Tam quan đền xây theo lối cổ, trên có bức đại tự: Ẩm tư nguyên. Lăng đặt ven sông Đuống, thời Minh Mạng có quy mô bề thế. Sách Đại Nam thực lục chính biên viết: Lăng tẩm đế vương các triều đại có hỏng nát chỗ nào thì thuê dân sửa chữa , lập lại bia, cấm hái củi. Sự tích Kinh Dương Vương dẫu chép ở Ngoại kỉ nhưng buổi đầu khai thác thực là vua bắt đầu lịch đại nước ta cũng cho theo ân chiếu mà làm. Đài lăng xây kiểu chồng diêm 8 mái, cao 3 mét. Mặt nền lăng có kích thước 2,4 x 1,5 mét. Trong lòng lăng đặt bia đá dựng năm 1840 có các chữ Hán: Kinh Dương Vương lăng. Hoành phi câu đối ở lăng có một số bức tiêu biểu là: Nam bang thuỷ tổ; Thiên cổ cương lăng linh tích tại/ Nhất đàn trở đậu quốc ân sùng (Nghĩa là: Lăng miếu ngàn xưa còn dấu thiêng tại đây/ Nơi thờ cúng này được cả nước sùng kính).Thuận Thành còn có Đền thờ Lạc Long Quân - Âu Cơ tại  xã An Bình, có kiến trúc thời Lê kiểu chữ cán, gồm tiền đường , tiền tế và hậu cung. Thần phả đền là một tài liệu quý cho biết nguồn gốc nước Việt, đặc biệt là tư liệu chi tiết về 18 đời Hùng Vương. Tóm tắt như sau: Kinh Dương Vương lấy con gái thần hồ Động Đình là Long Nữ, sinh ra Lạc Long Quân. Lạc Long Quân lấy con gái Đế Lai là Âu Cơ sinh ra bọc trăm trứng, nở ra trăm con trai, tổ của Bách Việt. Khi con trưởng thành đã chia 50 con theo cha về biển, 50 con theo mẹ về núi, tôn con trưởng làm vua là Hùng Vương. Truyền thuyết địa phương còn khẳng định đền dựng trên nền nhà Hùng Vương trước khi đi định đô ở Phong Châu. Hội lễ đền Bình Ngô vào ngày 1/2, nhưng ngày quốc lễ 10/3 đền cũng cúng tế long trọng. Hiện khu đền đang được trùng tu giữ kiến trúc cổ đồng thời xây mới một số công trình bổ trợ làm cho ngày một khang trang hơn.

            Cũng theo tác giả Thuận Thành- ở  huyện Thuận Thành có một  Hệ thống đình làng thờ Bách Noãn. Đó là các đình: Đình Ngọ Xá thờ Lạc thị tam vị đại vương; Đình Đại Mão thờ Lạc thị đệ nhị đại vương;  Đình Đông Miếu thờ Lạc thị đệ tam đại vương; Đình Thuỵ Mão thờ Lạc thị đệ nhất đại vương; Đình Thuận An thờ Lạc thị tam vị đại vương; Đình 4 làng Bưởi thờ Lạc thị tam vị đại vương;Đình Phú Dư thờ Lạc thị đại vương; Đình Nhiễm Dương thờ Cao Dơn Việt Thường thị; Đình Yên Nho, Ngọc Khám thờ Lạc thị nhị vị đại vương.Thần phả 4 làng Bưởi cho biết về truyền thuyết vực thiêng ở khu vực Bưởi xuất hiện Lạc thị tam vị đại vương hiển linh giúp dân tai qua nạn khỏi, mùa màng bội thu nên dân lập đền thờ và tôn là thành hoàng thờ chung ở đình Bảo Cái, sau đó mới chia tách về  làng nào làng đó thờ. Tuy nhiên tục kết chạ vẫn gắn bó 4 làng với nhau mãi về sau.

                                                                          ****

               Ba  thôn gần nhau ở hai xã Hoài Thượng và Mão Điền vẫn giữ được tục lệ  đã có từ lâu đời. Trước đây thôn Thụy Mão cũng ở ngoài đê giáp sông như Đại Mão và Đông Miếu hiện nay nên việc rước thần còn thuận hơn bây giờ. Ngày mồng 8 tháng hai hàng năm là ngày Đình đám của  thôn Thụy Mão ( Mão Điền), hai thôn  Đại Mão và Đông Miếu cử mỗi thôn một đoàn trống giong cờ mở rước kiệu long đình đến làm lễ Lạc Thị đệ nhất đại vương. Tương tự với các ngày 10 và 11 tháng 2 , hai làng còn lại cũng cử đoàn đến làm lễ Lạc Thị đệ nhị đại vương ở Đại Mão và  Lạc Thị đệ tam đại vương ở  Đông Miếu.

            Thôn chủ nhà cử các cụ ông, cụ bà, các trai thanh gái lịch và các đội múa ra tận ngã ba múa chào các đoàn lễ, đặc biệt làng Giữa còn có đội Múa Lân ( do các anh thanh niên ở xóm Ngõ Dừa tổ chức) múa chào hai đoàn lễ thần. Sau khi các đoàn làm lễ xong  có các tiết mục giao lưu văn nghệ cây nhà lá vườn của các liền chị liền anh  3 thôn đảm nhiệm.

            Cùng chung tục lệ thờ 3 anh em  Lạc Thị Đại Vương, các làng đều tăng cường đoàn kết ra sức xây dựng nông thôn mới, nguyện giữ những thuần phong mỹ tục đã có tự ngàn xưa.

            Chúng tôi xin giới thiệu bài phát biểu của ông Nguyễn Hữu Phúc, cựu chiến binh; ở trong Ban Nghi lễ Đình Làng Đại Mão phát biểu tại Đình Đông Miếu ngày 11 tháng 2 năm Quý Tỵ vừa qua.

Kính lễ  Bậc Tối linh Lạc Thị Tam vị đại vương!

Kính thưa cụ từ, kính thưa các bậc lão ông lão bà, các đồng chí lãnh đạo các ban ngành đoàn thể địa phương!

 Kính thưa toàn thể nhân dân!

          Trước hết cho tôi được thay mặt các cụ lão ông, lão bà  và nhân dân thôn 2 gửi tới các cụ hai giới và nhân dân thôn 3 lời chào thân ái, đoàn kết. Chúc cán bộ và nhân dân thôn 3 thu được nhiều thắng lợi trong sản xuất, công tác và học tập.

          Không rõ từ bao giờ, bao đời nay cứ mỗi độ xuân về vào tháng Hai tiết trời trong đẹp,  nhân dân ba thôn chúng ta đã định ngày 8,10,11 là ngày làm lễ tri ân Lạc Thị Tam vị Đại Vương dòng giống Lạc Hồng. Chúng ta cùng dâng lên Người nén hương thơm, hoa tươi quả  ngọt và tấm lòng thành kính nhất với đấng tối linh; cầu nguyện Người phù hộ độ trì cho quốc thái dân an; mưa thuận gió hòa mùa màng tươi tốt. Cầu cho nhân dân 3 thôn sống đoàn kết, vui vẻ chan hòa, tràn đầy hạnh phúc ấm no. Chúng ta cũng thành kính báo công với các bậc thánh thần về những thành tựu mà nhân dân 3 thôn đã giành được trong năm vừa qua.

          Trong niềm hân hoan vui vẻ của ngày hội,được nhân dân thôn 3 đón tiếp nồng hậu, thắm tình đoàn kết; Đoàn lễ của nhân dân thôn 2 xao xuyến cảm động vô cùng.

          Một lần nữa chúng tôi xin gửi tới các cụ và nhân dân thôn 3 lời cám ơn chân thành. Chúc các cụ và toàn thể cán bộ và nhân dân thôn 3  tràn đầy hạnh phúc.Chúc tình huynh đệ 3 thôn ngày càng phát triển xanh cây bền gốc và mãi mãi trường tồn. Xin chân thành cám ơn ! ./.

                                                                                     ……….