BẮC NINH - QUÊ NGOẠI NGUYỄN DU

Đại thi hào Nguyễn Du và quê mẹ Kim Thiều

Đại thi hào Nguyễn Du là nhà thơ lớn của dân tộc ta và là danh nhân văn hoá thế giới. Với tác phẩm thi ca “Truyện Kiều”, Nguyễn Du không những hoạ lại bức tranh sống động của nhiều thân phận con người trong xã hội phong kiến xưa; mà còn hội tụ và toả sáng hàng ngàn năm nền văn học, văn hiến của nước ta. Chính vì vậy, Truyện Kiều được đánh giá là một kiệt tác của nền văn học nước ta và thế giới.   Đền thờ Tiến sĩ họ Trần, thôn Kim Thiều (Hương Mạc-Từ Sơn).

         Theo gia phả dòng tộc của đại thi hào Nguyễn Du ở xã Tiên Điền (Nghi Xuân - Hà Tĩnh) cho biết: Nguyễn Du sinh năm 1765 trong một gia đình thuộc dòng dõi nho học, quan chức, cha là Nguyễn Nghiễm, nguyên làm Tể tướng trong triều vua Lê Hiển Tông, mẹ là Trần Thị Tần quê ở thôn Hoa Thiều, xứ Kinh Bắc (nay là thôn Kim Thiều, xã Hương Mạc, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh).

Hiện ở thôn Kim Thiều, xã Hương Mạc, thị xã Từ Sơn, có ngôi đền cổ kính, có tên chữ “Tiến sĩ từ” (đền thờ Tiến sĩ) của họ Trần. Điều vô cùng quý giá, họ Trần ở đây không những bảo lưu được ngôi đền cổ về kiến trúc điêu khắc, nhiều đồ thờ tự như: thư tịch, hoành phi, câu đối, đặc biệt còn bảo lưu được một cuốn “Gia phả” cho biết khá rõ về lai lịch của dòng họ với nhiều thế hệ túc nho, khoa bảng nổi tiếng và cho biết những thông tin quý giá về quê mẹ gia đình thân mẫu đại thi hào Nguyễn Du.

              Cuốn gia phả viết bằng chữ Hán trên giấy dó loại tốt, khổ rộng (17cm x 35cm) chữ đẹp, được sao lại năm Thành Thái 16 (1904) cho biết dòng họ Trần ở Kim Thiều là một dòng họ “danh gia vọng tộc” có nhiều bậc túc nho, khoa bảng, quan chức, có công với dân với nước; tiêu biểu là Tiến sĩ Trần Ngạn Húc và Tiến sĩ Trần Phi Nhỡn. Cuốn gia phả cho biết những thông tin quý giá về gia đình thân mẫu của đại thi hào Nguyễn Du. Đó là cụ ông tên chữ là Trần Ôn, tên hiệu là Quyển Lự, làm quan chức “Câu kê”, dưới trướng quan đại thần Hoàng giáp Nguyễn Nghiễm. Cụ Trần Ôn đã sinh ra Trần Thị Tần là người con gái xinh đẹp, nết na. Và theo gia phả dòng tộc của đại thi hào Nguyễn Du ở xã Tiên Điền (Nghi Xuân - Hà Tĩnh) cho biết thì bà Trần Thị Tần là vợ thứ ba của Tể tướng Nguyễn Nghiễm và sinh ra đại thi hào Nguyễn Du.

Vậy, đền thờ “Tiến sĩ từ” họ Trần ở Kim Thiều, Hương Mạc, Từ Sơn, với những di sản văn hoá, đặc biệt là cuốn gia phả đã cho biết những thông tin vô cùng quý giá về lai lịch gia đình cụ bà Trần Thị Tần là thân mẫu của đại thi hào Nguyễn Du nhà thơ lớn của dân tộc ta, danh nhân văn hoá thế giới.

               Thân mẫu của đại thi hào Nguyễn Du được sinh ra và lớn lên trong một dòng tộc danh giá, khoa bảng - Người con gái xinh đẹp của xứ Kinh Bắc này đã được quan Tể tướng Nguyễn Nghiễm xứ Hà Tĩnh yêu quý lấy làm vợ và sinh ra Nguyễn Du. Chính vì vậy, đại thi hào Nguyễn Du không những đã được thừa hưởng những “gen” tốt đẹp của cha mẹ, mà còn được thừa hưởng những “tinh hoa” văn hiến của hai xứ Kinh Bắc - Hà Tĩnh

Theo BBN